Trải qua hơn 200 năm tồn tại, dưới tác động của thời gian và khí hậu khắc nghiệt, điện Thái Hòa nằm trong Hoàng Thành Huế đã bị xuống cấp, nhiều hạng mục hư hỏng nghiêm trọng.
Những ngày qua, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đang phối hợp với các đơn vị liên quan, tiến hành hạ giải để trùng tu điện Thái Hòa.
Điện Thái Hòa – ngôi chánh điện được xem là công trình biểu tượng quyền lực của triều Nguyễn được vua Gia Long cho xây dựng vào năm 1805 tại khu vực Đại Cung môn.Đến năm 1833, vua Minh Mạng cho xây dựng lại công trình với quy mô mở rộng. Điện Thái Hòa vượt ra khỏi Đại Cung môn và nằm phía sau Ngọ Môn của Đại nội Huế.
Ngoài giá trị mang tính biểu tượng của triều đình nhà Nguyễn, công trình kiến trúc điện Thái Hòa còn là nơi lưu giữ hệ thống văn thơ, theo hình thức trang trí nhất thi, nhất họa độc đáo đã được UNESCO công nhận Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Trải qua hơn 200 năm tồn tại, trước các tác động của thời gian và khí hậu khắc nghiệt, mặc dù trải qua nhiều lần tu bổ, trùng tu dưới các triều vua Nguyễn nhưng đến nay điện Thái Hòa đã bị xuống cấp nghiêm trọng.Trước thực trạng đó, sau khi được Bộ VH-TT&DL chấp thuận, tỉnh TT-Huế đã phê duyệt dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa tổng mức đầu tư hơn 128 tỷ đồng (gồm ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn huy động khác).
Hiện nay, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đang triển khai dự án với một quy trình thận trọng, khoa học và bài bản. Vì là di tích có giá trị quan trọng nên quá trình hạ giải, trùng tu được tiến hành hết sức cẩn trọng, công phu.
Theo báo cáo về quy trình thực hiện công tác hạ giải điện Thái Hòa, công trình được Công ty CP Tu bổ di tích Huế – đơn vị thi công chụp ảnh hiện trạng, đo vẽ, can dập lại hoa văn trang trí trên cột thếp vàng hình rồng, hoa văn trang trí bờ mái, đo vẽ ghi nhận các thông số kỹ thuật của hệ khung gỗ, kết cấu mái…
Đơn vị thi công cũng đánh dấu vị trí trên từng cấu kiện gỗ, các con giống và ô hộc bờ nóc, bờ quyết trước khi hạ giải theo hồ sơ thiết kế được duyệt. Các cấu kiện được đánh dấu không làm ảnh hưởng đến hiện trạng và được giữ trong suốt quá trình thi công.Trải qua nhiều cuộc chiến tranh và sự khắc nghiệt của thời gian, nhiều cấu kiện, kèo cột của ngôi điện đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọngTuy nhiên, nhiều hạng mục bằng gỗ vẫn giữ được nếp sơn son thiếp vàng nguyên bảnĐến nay, đơn vị thi công đã hạ giải mái ngói, tháo dỡ từng ô pháp lam trang trí trên bờ nóc, cổ diềm công trình; hạ giải các ô hộc bờ nóc, bờ quyết, cổ diềm, đầu hồi, các con giống trang trí xuống khỏi công trình; tháo dỡ hệ vách ván, liên ba, ngưỡng cửa. Sau khi lắp dựng nhà bao che mới tiến hành hạ giải kết cấu mái gỗ gồm cột kèo, xuyên, trến, đòn tay…Đối với Bửu tán và bục đặt ngai vàng vẫn còn nguyên vẹn nên không can thiệp, được bao bọc bằng hệ khung thép, lợp tôn bảo quản nguyên vị trí trong suốt quá trình thi côngCác cấu kiện của ngôi điện được đơn vị thi công tháo dỡ, lưu giữ cẩn trọngNhững cột, kèo bị mục do ảnh hưởng của thời gian sẽ được thay mới bằng các cột gỗ bằng lim trên cơ sở giữ nguyên các thông số của cấu kiện cũ
Ông Hồ Hữu Hành, Giám đốc Công ty CP Tu bổ di tích Huế cho biết, điện Thái Hòa là di tích có giá trị quan trọng nên đơn vị thi công rất cẩn trọng trong quá trình hạ giải công trình. Tất cả đều được tiến hành theo quy trình đã được phê duyệt.
Sau khi hạ giải xong toàn bộ công trình, đơn vị thi công sẽ tiến hành phân loại, đánh giá sơ bộ chất lượng các cấu kiện, sau đó trình hội đồng đánh giá di tích xem xét và đưa ra giải pháp tu tổ.
Đối với các cấu kiện được đánh giá hư hỏng hoàn toàn thì phục hồi mới. Các cấu kiện hư hỏng ít sẽ xử lý vệ sinh nối vá, nối mộng thay cốt ốp mang, nối chân cột, đuôi kèo, đầu kèo. Đối với các cấu kiện còn tốt sẽ được vệ sinh tái sử dụng.
